दापचा अनुभव गर्नु । दापचा घाम लाग्नु । दाःचा बाल्नु । दुइचा लामो हुनु । आपचा हान्नु । आइचि सानो । आइचचि पल्लो मेर्चा पल्किनु । मेचा छाद्नु । मुअ्चा मक्किनु । मुअ्चा पट्टाउनु । मुइचा लगाउनु । मुइचा फुक्नु । मुचा प्वाल पार्नु । मुचा उछि्रनु । नेप्चा हुत्ताउनु । नेप्चा टाँसिनु (कुरो) । नाअ्चा जोख्नु । नाअ्चा चपाउनु । नापचा पोल्नु । नाइचा (सुरबु) चिल्नु । नाइचा (सोमारे) ठान्नु । नाइचा (बुअ्) बिसाउनु । नाइचा (जिर) चिमोट्नु । जुअ्चा जुल्किनु । जार्चा भोग दिनु । जोल्चा बनिनु जाअ्चा आइ पुग्नु जाचा खानु । जुइचा रस पर्नु, आगो पर्नु (आपैंले) । वारचा विगार्नु । वाअ्चा जोत्नु । वाःचा उम्रिनु । पेरचा सिउरिनु । फेरचा गाबिनु । फेरचा सिलाउनु । पुअ्चा (पुअ्थास) पड्काउनु । पुअ्चा भर्नु । पुअ्चा (ग्लाद) जम्मा गर्नु । पुमचा (राउँ) घेर्नु । पुमचा (दुर) गाड्नु । पारचा पर्पराउनु । पाअ्चा चिर्नु । पाअ्चा उघार्नु (शोः) । पाःचा ढाडिनु । फारचा छलिनु । फाअ्चा चेचचा । फाअ्चा तिलचा । फापचा(रावाआ गा) ओत लाग्नु । फापचा(गुअ्) गोप्टो पार्नु । फाल्चा यौन सम्पर्क भएको आशंका गर्नु । फाल्चा खप्नु । पुःचा उकेरा लगाउनु । प्लेअ्चा (दिउदाउ) उफ्रनु । प्लेअ्चा (पिया) खौरिनु । प्लेल्चा छोडाउनु । प्लोलचा फुटाउनु । क्लेलचा छेपारी झार्नु । प्लाअ्चा फुकाउनु । प्लुइचा फुकाउनु । पुइचा फुकाल्नु । पुइचा तुल्चा । पुचा सुकाउनु (सरङमा) । रिमचा राम्रो हुनु । रिमचा पर्खिनु । सिरचा (मुरु) सिध्याउनु । सिरचा (मेशु) मठार्नु । शिरचा टिठाएर हेर्नु । सिअ्चा (ग्युमि) चिसो हुनु । सिमचा केरा भिजाउनु । सिसि लक्ष्य । सिःचा (मुरु) मर्नु । सिलचा लिप्नु । सिचा (शोः) माझ्नु । फ्लिमचा खुस्किइ दिनु, भत्काइदिनु । फ्लिपचा एकै ठाउँमा पार्नु । बिअ्चा पस्नु । ब्लिमचा खुस्किएर जानु, फुत्किएर लड्नु, जिप्टिनु । ब्लिःचा (फुइलि पा) भरिनु । ब्लिःचा अल्छी मान्नु । ब्लिपचा कसैसँग सल्किनु, लाग्नु । दिअ्चा अडिनु । दिचा लिन जानु । दिचा रोकिनु । दमचा (रावा) ढल्नु । दिमचा (ब्लाअ्बु) टेक्नु । दिलचा हट्नु । मिमचा सम्झिनु । जिरचा रङ्गाउनु । जिरचा जाँड अमिलीनु । चिरचा निथार्नु । जिचा बाज्नु । जिअ्चा भाँचिनु । जिअ्चा भाँच्नु । जिःचा हुनु । पिअ्चा पसाउनु । फिरचा फर्काउनु । फिअ्चा बडार्नु । फिमचा ढाल्नु । लिअ्चा लगाउनु ।लिःचा भर्नु । लिःचा रहनु ।चिरचा निथार्नु । चिअ्चा नुहाउनु । चिअ्चा आँट्नु । चिमचा (बÞोइँग्यो) विट मार्नु । चिमचा (होमाक) दुध दुहुनु । किरचा बटार्नु । किअ्चा डढ्नु । किःचा तान्नु । किँचा तन्कनु । क्लिमचा चपाउनु । क्लिपचा आँखा चिम्लनु । तिअ्चा थेग्नु । तिअ्चा टेक्नु । तिमचा ढाल्नु । तिलचा हटाउनु ।
ख) रिमाचेमा
होबो : ए लोब
लोब : जेवु होबो
होबो : इन नेः मारे मे ?
लोबो : आँ नेः रिस्से मे । इनके ?
होबो : आँ ने तोअश्यिल । दोत्थि बाअचा दुम्बा ?
लोबो : काःत तिसुप । इनके चिँ ते ?
होबो : आँके थिँःकापमि बा ।
लोब : दाेत्थि गाअ्नि ?
शेशेन्दु १
तल उदाहरणमा दिए जस्तै वाक्य बनाउनुहोस् ।
मार पानि ।
ते लानि ।
नियम १ : कोइँच भाषामा कुनै पनि क्रियाबाट "चा" फुँदा निकाल्दा धातु वा क्रियाको जरा रहन्छ । र त्यो धातुमा "नि" फुँदा जोड्दा आदारर्थी क्रिया बन्छ ।